Çek Karşılıksız Çıkarsa Ne Yapılmalı?

Ticari firmalar arasında yapılan tüm mal ve hizmet satışları genellikle çek karşılığında yapılmaktadır. Borçlu olan firma bu borcunun karşılığında diğer firmaya çek verir. Çek üzerinde yazan rakam belirtilmiş olan tarihte alacaklı olan kişinin bankadan alacağı ödemeyi belirtir. Çekin karşılıksız çıktığı durumlarda ise izlenmesi gereken bazı belli başlı yöntemler bulunmaktadır.

Çekler, bildiğiniz üzere kişi veya kurumların bankalarda mevcut olan hesapları üzerinden belirtilmiş olan tarihte bu belgeler üzerinde yazan tutarı, karşı tarafın alabilmesini sağlayan son derece değerli olan evraklardır. Fakat ticari satışlarda bazı durumlarda bu tür evraklar yani çekler karşılıksız çıkabilmektedir. Çekin karşılıksız çıkmış olması, borçlu olan kişinin banka hesabındaki borcunu karşılayabilecek parasının olmadığını anlamına gelir.

Yeni getirilen 5941 sayılı Çek Kanunlarına göre verilmiş olan çeklerin karşılıksız çıkması durumunda, bankalar çek tutarının belirli bir kısmını çek üzerinde ismi yazılı olan kişiye ödeme yapmak zorundadırlar. 2015 yılından önce bankalar 600 TL’ye kadarlık bir kısmı ödemek zorundalardı. Fakat 2015 yılında resmi Gazetede de yayınlanan Merkez Bankası tebliği sonucunda, bankaların ödeme yapmak zorunda kaldıkları karşılıksız çek tutarları %7.1 artarak 1.120 liradan, 1.200 liraya yükseltildi.

Karşılıksız Çek Yazmanın Cezası Nedir?

Bu yeni kanunlara göre tam süresinde ibraz edilmiş olan çek yaprakları için karşılığının bulunmaması durumunda çek bedeli 1.200 lira veya üzerinde ise 1.200 lira çek bedeli ödenecektir. Bankalar yeni yasalar çerçevesinde belirli bir kısmını ödedikleri çekin üstündeki alacaklı kişinin ad, soyad, T.C. kimlik numarası, bankanın verdiği tutar ve kalan tutar gibi bilgileri belirterek alacaklı olan kişiye fotokopisini verirler.

Çek aldığınız zaman karşılıksız çıktığını öğrendiyseniz bankanın vereceği çek fotokopisi örneği ile Cumhuriyet Başsavcılığına da çekin tahsil edilebilmesi için başvuru yapabilirsiniz. 5940 sayılı çek kanunları çerçevesinde karşılıksız çek vermek bir suç olarak sayılmaktadır. Karşılıksız çek vermek 3 ay ile 5 yıl arasında hapis cezasına çarptırılmanıza sebep olabilir.
İcra dairelerindeki karşılıksız çeklerin tahsilleri için de icra daireleri bankalardan çekin aslını talep edebilirler.

İşlemler yapıldıktan sonra çeki yazan kişi hakkında yasal işlem başlatılır ve haciz işlemine geçilir. Fakat çeki kesmiş olan kişi ile alacakları arasında bir anlaşmaya varıldı ise ve çekin karşılığı olan tutar ile gecikme faizleri ödenir ise çek sahibi yasal süreçten geçmez. Çek sahipleri bu durumda icra dairelerine bir dilekçe yazarak icra işleminin durdurulmasını talep etmelidirler.