Emekli maaşı alan emeklilerin zaman zaman maaşlarına haciz uygulandığını duyabilirsiniz. Emekli maaşlarına haciz işlemi bazı durumlarda uygulanabilmektedir. Yazımızda “Emekli maaşına haciz uygulanır mı?”, “Hangi durumlarda emekli maaşına haciz uygulanmaz?” konularını inceleyeceğiz.
Emekli Maaş Haczi
Çalıştıkları süre sonunda emekli olan vatandaşların pek çoğu yalnızca
tek bir maaşla geçinmeye çalışıyor. Elbette sorunlu dönemlerde emekliler de bankalardan
krediler çekiyor, borçlanıyor. Kredi çeken hemen her emekli çalışmakta olduğu bankadan
emekli kredisi gibi isimler altındaki
ihtiyaç kredilerini kullanıyor ve maaşından azar azar ödeyerek borcunu sonlandırmaya çalışıyor. Tabi ki bu şekilde kredi kullanan emeklilerin
maaş ödeme günü gelmeden, hesaplarına açılan
bloke hesapları ile kredileri otomatik olarak banka tarafından alınıyor. Maaş aldığı bankadan değil de farklı
bankalar üzerinden kredi kullanan emekli vatandaşlar, düzensiz ödemeler ya da ödeme zorluğu altında kaldığında ise yasal süre sonrasında
maaş haczi gelecek mi, korkusu yaşadıklarını görüyoruz.
Emekli Maaşı Haczedilemez Yargısı Doğru Mu?
Emekli maaşınıza haciz gelmesi durumuyla karşılaştıysanız bunun iki temel sebebi olduğunu belirtelim. İlki Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
88’inci maddesince gerçekleştirilecek olan prim ödemelerinin gerçekleşmemiş olması durumunda başına gelen haciz, ikincisi de
Sosyal Güvenlik Destek Primi gibi alacakların tahsili için gerçekleştirilen hacizdir. Yani emekli maaşlarının hacizden muaf olduklarını düşünmek yanlıştır. Bahse konu olan durumlar yaşandığında pek tabi maaşınıza haciz getirilebilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun alacakları söz konusu olduğunda, borçlu emeklinin maaşına
yüzde 25 oranı, bir diğer tabirle,
4/1 kadarı haczedilebilir. Haczedilebilecek bir başka borç ise
nafaka borcudur. Borçlu eğer nafakasını geciktiren biriyse bu durumda maaşından nafaka tutarı kadarı haczedilebilir. Bunların dışında emekli maaşına haciz konulamayacağı ile ilgili
31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı kanunu inceleyebilirsiniz.
Resmi Gazete için tıklayın.
Emekli Maaşına Nasıl Haciz Konur?
Yukarıdaki durumlar dışında
emekli maaşına haciz gelmesi söz konusu değil, desek de günlük hayatta karşımıza onlarca haber çıkıyor. Yakınlarınızdan da duyabileceğiniz üzere,
bazı emeklilerin tüm maaşlarına el koyan bankalar, alacaklılar da bulunuyor. Özellikle
bankalar hususunda bu yazımızın size yardımcı olacaktır.
Muvafakatname İmzalanırsa Maaşınıza Haciz Konacaktır
Maaşınıza güvenerek kredi kullanırken, özellikle diğer bankaların size imzalattırdıkları belgeleri dikkatlice okuduktan sonra imzalayın. Zira kredi kullanabilmeniz için imzaladığınız o kağıtların arasında bankaya
muvafakatname de vermiş olabilirsiniz.
Muvafakatname, alacağına karşılık bankanın emekli maaşınızın tamamına el koymasının önünü açan bir belgedir. Bazı bankaların kendilerinden kredi kullanmayı talep eden emeklilere bu prosedürü uyguladığını, vatandaşların ise
belki fark etmeden bu belgeyi imzaladığını biliyoruz. Bu nedenle de kredi işlemleriniz esnasında size imza ettirilmek istenen her belgeyi imzalamadan okumanızı öneriyoruz.
Aynı zamanda dilerseniz
2017/2899 E. ve 2018/420 K. sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararlarını da araştırarak sonuçlarını gözleyebilirsiniz. Sadeleştirirsek, her iki emsal karar da emeklinin hür iradesi ile belgeyi imzaladığı için ve bankanın alacağına başka bir dayanak bulamayacağı nedeniyle emekli davacıları haksız bulmuş. E
mekli maaşına haciz konulamayacağına dair Yargıtay kararı örneği olarak da 11. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu K.2014/17253 sayılı karar gösterilebilir.
Emekli Maaşına Haciz Konursa Ne Yapılmalı?
Eğer
SGK borçları ya da nafaka kaynaklı bir borç değilse ve bankalardan çektiğiniz bir kredi için
muvafakatname vermediyseniz, içtihat kararları da gösteriyor ki
emekli maaşınıza bankalarca el konamaz, sizin izniniz olmadan maaşınızdan kesinti yapılamaz. Bu durumla karşılaştığınızı düşünürsek, hangi banka bu işlemi gerçekleştiriyorsa bu
bankaya itiraz edilmelidir. Bir
itiraz dilekçesi ile emekli maaşınızdan kesinti yapılmasına rızanızın olmadığını belirtmeli ve aynı dilekçe ile icra dairesine de müracaat etmelisiniz.
Bazı hallerde, mesela
kredi kartı borcunun ödenmemesi durumu gibi, bankanın
tüm maaşı engelleyebildiğine şahitlik edenler vardır.
Bankanın kanunen böyle bir yetkisi veya hakkı yoktur. Çalışan maaşlarında dahi borçlunun ve ailesinin geçimi düşünülürken ve yüzde 25’i haczedilirken bankanın böyle bir hakkı olmadığı kanunen de açıktır.
Memur Emeklisi Olanlar İçin Durum Çok Farklı!
Memurların
emekli maaşlarına ise haciz gelebilir. Bilindiği gibi memurlar 5434 sayılı Kanun kapsamında bulunuyorlar. Bu yasa gereği emekli maaşlarına haciz gelemeyeceğine dair hiçbir madde yok. Bu nedenle memur emeklisi olanların maaşlarına herhangi bir nedenle haciz gelebilir. Bunun için kişinin rızasın olup olmadığına bakılmıyor.