İrad Nedir? Sermayeye İrad Kaydı Ne Demektir?

İrad, Arapça'dan dilimize geçmiş ve "ird" ,"wird" kökünden gelen bir kelimedir. İrad kavramını sizler için inceledik.

İrad, kelime anlamı olarak “gelir – kazanç – gelir getiren mülk” anlamlarına gelen Arapça bir kelimedir. Türkçe’mize hukuki bir amaçla geçtiği için genellikle “irad kaydedilmesi, irad etmek” olarak kullanılır ve anlatılmak istenen bir malın ya da nakdin gelir olarak işlenmesidir. Kelimenin farklı anlamları da bulunur. Örneğin, “bir konu hakkında konuşmak, söylemek” gibi anlamları da vardır. Ancak dediğimiz gibi bankacılık ve finans dünyasında bu kelime, “kazanç – getiri – gelir – gelir getiren mülk” manalarında sıkça karşımıza çıkar.

Hukuki Olarak Sermaye İradı Kavramı

Hukukta, Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesine dayanan amir hükme göre sermaye iradı, kişinin mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye ya da para ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye nedeniyle elde ettiği kâr payı, faiz, kira benzeri gelirler menkul iradları olarak tanımlanır. Bu maddeye göre kişilerin hisse senetlerinden elde ettikleri temettü payları, iştirak hisselerinin kazançları, her türlü faiz alacağı, mevduat faizleri, kuponların satışlarından elde edilen bedeller, senetlerin ıskonto bedelleri, repodan elde edilen bedeller sermaye iradı olarak nitelenir.

Bankaların Sermayeye İrad Kaydı

Bankalardan satılık ürünler için bankaların ödenen teminat bedellerini irad etmesini bu başlık altında inceleyeceğiz. Bankalardan satılan araç, gayrimenkul gibi ürünler için ihalelere katılmanız gerektiğinde, öncelikle bankalara kesin alıcı olduğunuzu göstermeniz gerekir. Bunun için de bankanın belirlediği muhammen bedelin belirlenen yüzdesi kadar bir bedeli bankaya teminat bedeli olarak ödersiniz.

Teminat tutarını bankaya ödemenizin sonrasında ihaleyi kazanmanız durumunda ya da doğrudan teklif ile satın alımınızın kesinleşmesi sonrasında, banka teminatınız gereği sizden kesin bir satın alım bekleyecektir. Mücbir sebepler dışında, kendi isteğinizle bankalardan satılık araları ya da bankalardan satılık gayrimenkulleri satın almaktan cayarsanız, ödemiş olduğunuz teminat bedeli bankanın sermayesine eklenir yani irad edilir.