Ekonomi piyasalarında sık sık adı geçmekte olan leasing, ekonomi piyasasında finansal kiralama olarak nitelendirilen bir sistemdir. Leasing, firmaların kuruldukları zamanlar veya gelişmeye yeni geçtikleri zamanlarda yatırımlarını daha sağlıklı bir şekilde yapabilmeleri için tercih edebilecekleri ekonomi yönetimi şeklidir.
Firmalar, alıcılarına mülkiyeti kendisinde olan ekonomik yatırımların belli miktarlarında kira imkanı sunarlar. Kira süreci içerisinde ise kullanım hakları tamamen kiralayan kişilere verilir. Leasing işlemi ve finansal kiralama işlemleri bu şekilde uygulanmaktadır. Leasing işlemlerinde mallar satışa çıkartılmazlar, yalnızca kiralama işlemi söz konusudur. Bu sistemdeki amaç verimliliğin ve kar miktarının yükselmesi ve ihtiyaçların giderilmesidir.
Leasing Çeşitleri Nelerdir?
Genellikle birbiri ile aynı olmayan farklı finansal kiralama metodları piyasada yer almaktadır. Bu yazımızda sizlere finansal kiralama yani leasing işlemlerinin farklı çeşitlerini sizlere açıklayacağız.
Vendor Leasing (Satış Yardımcı Leasing)
Satıcı olan firmalar para ihtiyaçlarını giderebilmek amacı ile leasing işletmeleri ile uzun süre işbirliği anlaşmaları yaparlar. Bu yöntem Vendor Leasing olarak adlandırılmaktadır.
Brüt – Net Kiralama
Brüt ve net kiralama çeşitlerinde genellikle kiralamadaki harcamaların kim tarafından yapılacağı belirlenir. Brüt kiralama sisteminde harcamalar (vergi, bakım, tamirat ve sigorta) leasing işletmeleri tarafından yapılır. Net kiralama sisteminde ise giderler kiralayan kişi tarafından karşılanmaktadır.
Sale and Lease Back (Satış ve Geri Kiralama)
Bu uygulama sayesinde varlıklar leasing işletmesine satılarak devredilir ve ardından tekrar geri kiralanır. Türkiye 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunu bu yönteme uygun olmadığı için günümüzde bu yöntem uygulanamamaktadır.
Full Payout – Non Payout Lease (Tam Ödemeli – Tam Ödemesiz Kiralama)
Tam ödemeli kira yönteminde kiralanacak olan mal için alınacak olan toplam kira tutarı, malın varlığı, alma bedeli ve diğer masraflarını üstlenir. Böylelikle kiralayana belirli bir miktarda kazanç getirisi olur. Kiralamadaki sözleşmede yer alan maddeler fes edilene kadar geçen süredeki toplam kiralama ücreti kiralanmış olan malın alma ücretini karşılamıyor ise bu durumda tam ödemesiz kiralama devreye girer.
Domestic – Crossborder Leasing (Yurt içi – Yurt dışı Kiralama)
Yurt içi kiralama işleminde iki işletmede aynı devlette yer alan mal üzerindeki anlaşmaya imza atar. Yurt dışı kiralaması yapılıyor ve farklı bir devlette mal yer alıyor ise varlık üzerinden sözleşme imzalanır.
True Leasing (Gerçek Kiralama)
Gerçek kiralama yönteminde kiralama işlemini yapan kişiler işlem sonunda elde ettikleri malı piyasa değerindeki fiyat üzerinden satın almayı deneyebilirler. Leasing çeşitleri arasında günümüzde en fazla bu yöntem tercih edilmektedir.