Muhammen Bedel Nedir? Muhammen Bedel Hesaplaması ve Muhammen Bedel Tespiti Nasıl Yapılır?

Muhammen bedel, taşınır ya da taşınmaz bir malın, oluşan piyasada koşulları nezdinde eksper adı verilen bilirkişiler tarafından ortaya konan piyasa değeridir. Taşınır ya da taşınmaz malların serbest piyasada satılması esnasında bilirkişiden muhammen bedel belirlemesi istenmez; ihale yoluyla satışı gerçekleşecek olan malların satışı öncesinde bilirkişi raporu oluşturulması beklenir. Bu bedele başlangıç bedeli ya da tahmin edilen bedel adı da verilir. En sade haliyle, yapılacak olan ihalelerde, malların üst ve alt limitlerini mevcut piyasa koşullarına ve şartlara göre belirleyen tahmini piyasa değeridir.

Muhammen Bedel Hesaplanmasının Amacı Nedir?

Muhammen bedel belirlenirken, yapılacak olan ihalelerde hem satılacak olan malın sahibinin hem de ihale katılımcısının mağdur olmamaları amaçlanır. Ekspertiz raporlarında malın yaklaşık ederi ile fiyat aralığı belirtildiği için alıcı da satıcı da o sınırlar içinde kalacaklarından iki tarafın hakları da güvence altına alınmış olur.




Bir diğer deyişle, tahmin olunan satış fiyatı, ihale öncesinde belirlenecek olan maliyet fiyatındaki dalgalanmaları önlemek, yüksek maliyetli malların değerlendirilmesini temin etmek, normalin altındaki kaliteye sahip olan ürünlerin de kendi fiyatını tesis etmek amacıyla oluşturulmaktadır.

Muhammen Bedel Tespiti Kimler Tarafından Yapılır?

Muhammen bedel tespiti için belirli kurumlar, firmalar ya da bilirkişiler yetkilidir. “DİK” yani Devlet İhale Kanunu’na göre kamu ihalelerinde muhammen bedel tespiti için yetkili olan kurumlar; ticaret odaları, sanayi odaları, belediyeler ve borsalardır. Malın başlangıç fiyatı soruşturulduğunda yeterli görülmezse, muhammen bedel tespit komisyonları kurulur ve konunun uzmanı olan kişiler değerleme yaparak malın başlangıç değerini tespit ederler. Tespit için belirtilen kurumlarda uzman bulunmuyorsa, idarenin kararıyla ekspertiz firmaları devreye girebilir. Ekspertiz firmasının görevlendireceği fiyatlama uzmanı da malın fiyat tespitini yaparak bilirkişi raporunu oluşturur. Böylelikle ortaya ekspertiz raporu olarak isimlendirilen rapor çıkmış olur.

Mal, kamu tarafından ihale edilmeyecekse, yine özel ekspertiz firmaları tarafından mevzuata uygun olarak fiyatlandırılır.

Muhammen Bedel Tespit Komisyonu Nedir?

Muhammen bedel tespit komisyonu, kamu ihalelerinde, ihaleye – açık arttırmaya çıkacak olan idarenin ilgili yönetmeliklerine göre kurulan bir tahmini bedel belirleme komisyonudur. “Muhammen bedel tespit komisyonunda kimler bulunur” sorusunun yanıtı da yine ilgili mevzuatlarda yazan talimatlara göre belirlenir. Örneğin bir okul kantini kiralama işinde, Okul Aile Birliği Yönetmeliği’nde yazan “gerektiğinde ilgili esnaf odası temsilcisinin katılımıyla oluşturulması” maddesiyle birlikte oda temsilcisi de komisyonun görevi esnasında hazır bulunur. Ekseriyetle özel firmaların ihalelerinde de tahmin edilen bedel için komisyonlar kurulur ve yine ilgili firmaların mevzuatında belirtilen kişiler bu komisyonun üyeleri olarak fiyat belirleme safhasında yer alırlar. “Muhammen bedeli kim belirler” sorusunun yanıtı da böylece ortaya çıkmaktadır.

Muhammen Bedel Nasıl Hesaplanır?

Muhammen bedel hesaplanırken ilgili kurumun /  firmanın yönetmeliğinden yetki alındığını belirtmiştik. Bankalardan satılık bir konutun ya da aracın tahmini fiyatının nasıl belirlendiği ile ilgili temel bir bilgi vermek gerekirse, icradan satılık ya da bankalardan satılık taşıt – taşınmaz ürünler için izlenecek yöntemler farklı olabilir. İcraya düşmüş mal için muhammen bedel tespit komisyonu kurulması ve eksperin raporunun kontrol edilmesi istenebilirken, bankalardan satılık mallar için komisyon kurulmasına karar verilmeyebilir. Eksperler ise malın üretim tarihinden tutun da kullanım özelliklerine kadar her detayı düşünerek fiyat biçerler. Elbette fiyatın oluşumundaki etken faktörlerden biri de malın reel piyasadaki fiyatıdır. Bu kalemleri hesap ettikten sonra muhammen bedel de ortaya çıkar.

Muhammen Bedel Tespit Tutanağı Nedir?

Bir komisyonca hazırlanan muhammen bedel tespit tutanağı, komisyon üyelerince belirlenen tahmini fiyatı gösterir bir belgedir ve malın her türlü bilgisini ihtiva eder. Mevzuatta EK-1 olarak isimlendirilen bu belge, komisyonun belirlediği tahmini değeri gösterir. Bununla birlikte bu belgede komisyondaki üyelerin bilgileri ve şartlarla ilgili diğer bilgiler yer alır. Örnek Muhammen bedeli tespit tutanağı için buraya tıklayabilirsiniz.

Bankalardan Satılık İhalelerinde Muhammen Bedel Kavramı

Muhammen bedel kavramını sitemizde bankalardan satılık araçlar ya da bankalardan satılık gayrimenkuller konularında görmüş olabilirsiniz. Bankaların icradan elde ettikleri malları ya da hazırda sahip oldukları bu ürünleri doğrudan ihaleler ile ya da e-ihaleler ile satmaları öncesinde muhammen bedelin belirlenmesi gerekir. Bu nedenle de bir ekspertiz firmasıyla anlaşılır ve bilirkişi görevlendirilir. Bilirkişinin oluşturacağı rapor nihayetinde ihale için başlangıç fiyatı oluşur ve doğrudan teklifler ile ihale ve e-ihaleler için tahmin edilen fiyat ortaya çıkmış olur.

İhalelerde Muhammen Bedel Altında Teklif Verilebilir Mi?

İhalelerde ya da doğrudan teklif yapılacağı zaman muhammen bedel altında teklif verilmesi halinde, çoğu banka bu teklifi kabul etmeyecektir. Zira tahmini bedel altında yapılacak olan satışlarda bankaların zarar edeceği gerçektir. Ancak özellikle doğrudan teklif ile bankalardan satılık araç ya da gayrimenkul almak isterseniz, bazı bankaların muhammen bedel altındaki teklifleri kabul edebilme durumları da olabilmektedir.

Muhammen Bedel Hangi İşlerde Kullanılmaz?

Muhammen bedel tespit edilmeden kamudan ihale yoluyla mal / iş alabilmek zor olabilir. Fakat bir istisna söz konusudur. Yapım işleri için idareler, kanundan kaynaklı birim fiyatlar olması durumunda birim fiyatları kullanarak işi ihale ederler.