Savaş Dönemi İhracat ve Üretim

Savaş dönemlerinde ihracat ve üretim dengesi yaşanan olaylara göre değişmektedir. Örneğin Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte bölgeden ayçiçek yağı ve türevlerinin ithalatı neredeyse durma noktasına gelmiştir. Türkiye ise aldığı karar ile birlikte ayçiçek yağı ve birçok yağın ihracatını durdurmuş ve bu maddelerin iç piyasada kalmasını sağlamıştır. Bu durum savaş ve ihracat ile ilgili dikkat çeken bir örnektir.

Savaş Endüstrisi Nedir?

İster savaşa taraf olun, isterse tarafsız kalın, dünya üzerinde yaşanan bir savaş veya bir çatışma ülkelerin ekonomilerini olumsuz olarak etkilemektedir. Eğer bir ülke doğrudan savaşın içerisindeyse veya savaş bölgesine yakın bir yerde ise savaş ekonomisi moduna geçmelidir. Bu ülkenin ticaret yaptığı ülkeler de gerekli üretim önlemlerini almalıdır. Hattı savaşın yaşandığı bölgede ticaret yapan ülkeler üretim açısında radikal kararlar almalı ve bunları uygulamalıdır.

Savaş Fabrikaları Nedir?

Dünyada her ülke farklı bir üretim modeli benimsemektedir. Jeopolitik konumları nedeniyle bazı ülkeler tarım maddeleri üretirken, bazı ülkeler açtıkları madenlerden altın ve elmas çıkarmaktadırlar. Normal zamanlarda tüm ülkeler iç ve dış ticaretlerini geliştirmek için uğraşırken savaş zamanı ülkeler sınırlarına çekilerek savaş ekonomisi üretimine çalışırlar. Savaş ekonomisi ülkelerin savaşa göre üretim yapması ve birçok ürünün ithalatını durdurması olarak karşımıza çıkabilir. İthalatın durdurulmasının nedeni ülke kaynakların dışarıya çıkmamasıdır. Savaş merkezli silah ve mühimmat gibi ithalat kanalları açık kalacağı gibi örneğin cep telefonu ithalatı durdurulmaktadır. Ülkeler savaş durumunda ihtiyaçlarına göre fabrikalar açabilir bunlara savaş fabrikaları denmektedir. Bu fabrikalarda savaş malzemeleri üretileceği gibi gıda maddeleri de üretilebilir.




Ülkeler savaş zamanlarında veya savaş dışında savunmalarını geliştirmek isterler. Bu nedenle birçok ülke diğer ülkelere silah satar. Özellikle savaş ve çatışma zamanlarında silah ve mühimmat fiyatları rekor seviyelere ulaşır. Bu nedenle de savaş fabrikaları kurulabilir.

Savaş, ihracat ve Üretim

Savaş içerisinde olan veya savaş bölgesine yakın bir durumda olan ülke bazı ürünlerin ithalatını yasaklayabilir. Örneğin Türkiye, Ukrayna’dan ayçiçek yağı alamadığı için ülkedeki ayçiçek ve diğer yağların ihracatını yasakladı ve ayçiçek yağı üretimi için teşvik kararı aldı. Böylece ihracata giden ayçiçek yağı ülkede kalmış oldu ve üretim artırılarak Türkiye’nin ayçiçek yağında kendi kendine yetebilmesi amaçlandı.

Öte yandan uygulanan yaptırımlar sonrasında Rusya, 10 ülke belirledi ve bu ülkelerden ilave gıda maddesi alım kararı aldı. Ülkelere istenilen gıda maddeleri yazılı olarak belirtilerek yüksek miktarda gıda maddelerini alımı yapılacağı bildirildi. Bu 10 ülke ekstra üretim kararı alarak hem Rusya ile ticaretini geliştirmek hem de üretimini artırmak için kollarını sıvadı.
Ülkeler savaş dönemlerinde üretimlerini daha çok iç piyasaya göre ayarlarlar. Ülkede enflasyonun artmaması ve olası bir kriz durumunun yaşanmamasını isterler. Eğer gıda maddelerinde bir eksiklik yaşanırsa karne uygulamasına geçilir ve kısıtlı gıda kaynakları vatandaşa belirli sayılarda satılır.