Katılım Bankaları

Katılım bankaları, diğer bankacılık türlerine göre, farklı bir prensip anlayışına uygun olarak geliştirilmiş bir bankacılık sistemidir. Katılım bankacılığı sistemi, kar ve zarara katılma esasına göre fon toplayarak ticaret, finansal kiralama ve ortaklık gibi faaliyetlerde bulunarak, faizsizlik prensiplerine göre çalışan ve bu prensiplere uygun olarak her türlü bankacılık faaliyetini gerçekleştiren bir bankacılık sistemidir. Türkiye’de bu prensiplerle çalışmakta olan altı banka bulunur. Ülkemizdeki katılım bankaları arasında; Albaraka Türk Katılım Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Türkiye Finans bulunur. Aynı zamanda devlet bankalarının da katılım bankası statüsündeki anonim şirketleri bulunur. Bunlar Emlak Katılım Bankası, Vakıf Katılım ve Ziraat Katılım’dır.

Katılım Bankaları Hangileridir?

Belirtildiği gibi, Katılım Bankaları, faizden uzak kalmak isteyen ve bu yüzden de fonlarını elde tutmayı tercih eden bir kesimin, kullanmadıkları fonlarını finansal piyasalara sokarak hem ekonomi açısından hem de birikim sahipleri açısından kazanım sağlamak amacında olan; faizsiz kazanç prensibiyle hareket eden bankalardır. Katılım bankaları kredi konusunda hassastırlar ve kredi kullandırmak yerine finansman modelini tercih ederler. Katılım bankalarının çalışma prensipleri ticarete dayalı kar / zarar paylaşım modelidir. Bunu yaparken de tasarruf sahiplerinin fonlarını güvenle saklamak, değerlendirmelerine yardımcı olmak ve alternatif yatırım alanları sayesinde körfez fonlarını çekmek katılım bankalarının ana işlevleri olmuştur.

Türkiye’de Katılım Bankaları

Türkiye’de altı tane Katılım bankası bulunmaktadır.  Bunlardan üç tanesi devlete ait bankaların kurmuş oldukları katılım bankalarıdır. Emlak Katılım Bankası, Vakıf Katılım ve Ziraat Katılım devlet eliyle kurulan, sermayesini devletten alan bankalardır. Bunların yanında üç tane de özel sermayeli katılım bankası bulunur. Albaraka Türk Katılım Bankası ve Kuveyt Türk Katılım Bankası yabancı sermaye ile kurulmuşken, Türkiye Finans yüzde 100 yerli sermaye ile kurulmuş, sonrasında The National Commercial Bank ile ortaklık kurarak yüzde 67,03 hissesini bu kuruluşa bırakmıştır.

Devlete Ait Katılım Bankaları

• Ziraat Katılım Bankası
• Vakıf Katılım Bankası
• Emlak Katılım Bankası

Özel Sermayeli Katılım Bankaları

Ülkemizde çoğunluk sermayesinin yerli olduğu özel katılım bankası bulunmamaktadır. Özel sermayeli mevduat bankalarının tamamı yabancı sermayeli bankalar kategorisinde yer almaktadır. Bu bankalar:

• Albaraka Türk Katılım Bankası
• Kuvyet Türk Katılım Bankası
• Türkiye Finans Katılım Bankası

Katılım Bankaları ile Mevduat Bankaları Arasındaki Farklar

Katılım bankaları ile mevduat bankaları arasındaki en temel fark, faiz anlayışıyla ilgili sanılmaktadır ancak aslında fon anlayışıyla alakalıdır. Mevduat bankaları, mevduat fonlayan müşterileri için faiz ödemesi yapar ve müşterilerine ödünç para verir. Katılım bankaları ise kar ve zarara katılım yöntemini benimseyerek, ortaklık, ticaret ve kiralama türevleri esasına göre fonlar toplar ve ödünç paradan kar payı alır. Aslında en önemli farkın kar oranı, kar payı ya da faiz kavramları yerine fon toplama ve fon kullandırma yöntemleri olduğunu söyleyebiliriz.

Türkiye Katılım Bankaları Birliği

Katılım Bankaları Birliği, İstanbul’da merkezi bulunan ve Bankacılık Kanununun ilgili hükümlerine uygun kurulmuş bir meslek kuruluşudur. Yukarıda saydığımız altı katılım bankası da bu meslek kuruluşuna üyedir. Kuruluş amacı olarak, serbest piyasa ekonomisi ve tam rekabet çerçevesinde bankaların hak ve menfaatlerini savunmak, rekabet gücünün artmasına fayda sağlamak, bankacılık faaliyetlerinin gelişmesine yardımcı olmak, haksız rekabeti engellemek olarak sıralanabilir.